Азаларды жйеленун маызын тсндрз?

Тр организмдерд жйеллг

Адам оршаан лемд танып, былыстар арасындаы састытар мен айырмашылытарды жоюа, оларды арасындаы байланысты анытауа жне оан баынышты болуды белглеуге, яни оларды жйеге келтруге мтылады. Мндай жйелеу таным процесн желдетп ана оймай,оны жаа сатыа ктеред.

алымдара тр организмдерд алуан трллгмен с жргзуге тура келетн биологияда жйелеу осымша таным ралынан жеке биологиялы пнге айналып, ерекше маыза ие болды.

Жктеу принцип

Биологиядаы жктеу (жйелеу) - бл тр азаларды туысты дрежесне арай блетн жйе. "Вид" ымын брнш болып К. Линней енгзд. Ол "бр ата-анасыны балалары сияты сас" жне жемст рпа бере алатын даратарды жиынтыын атады. сас трлер трге брктрлед.

Карл Линней

Линней Карлы (1707-1778) - смдктер мен жануарларды брнш стт жйелеун ран, оларды сырты белглер бойынша топтара брктрген Швед табиат зерттеушс жне натуралист. Линнейлер брнш бинарлы номенклатураны енгзд, жйелк категориялар арасында айын иерархияны орнатты, ол 4 блп берд: тр, жынысы, отряд, сыныбы. красным смдктер лемн 24 сыныпа, Жануарлар 6 сыныпа (сторектлер, стар, гадалар, осмекендлер мен бауырымен жоралаушылар, балытар, рттар, жндктер) блд. Адамды сторектлер класына осу арылы жануарлар лемне жатызады.

Линнейлер организмдерд рбр трне ек сзден тратын латын атауын берд, оларды брншс тект атауын, екншс трн блдред, яни бинарлы номенклатураны енгзд. Мысалы, оян-русак Lepus timidus деген атауды алды, мнда Lepus руды атауы (оян), timidus трд атауы (орынышты). Lepus трне ояндарды баса трлер кред. азрг кнде латын тл ретнде з позициясын тапсырды, бра л кнге дейн тр организмдерд рбр жаа тр латын тлне ылыми атау алады. Бл шатастырмауа кмектесед, йткен ртрл тлдерде Бр смдк немесе жануар жи ртрл деп аталады.

Негзг топтар

Тр-тр азаларды жктеу жйесндег негзг брлк. ртрл трлерд подаркатары, детте, табиатта шаылыспайды, бра кейде смдктер мен жануарларды траралы будандары кездесед. Жаын туысты трлер р жйел брлкке топтастырылады-жынысы. Линнейде сас босану отрядтара (жануарларда) немесе тртптерге (смдктерде), ал сол сыныптара брктрлд. Линнейден кейн систематика дамуды нажималастырды. Ж. Кювье барлы жануарларды 4 лкен топа блп, оларды бтатар деп атады, бра А. Бенвиль олара "тип"деген те стт термин сынды. Тип-бл кластарды брктретн жоары жйел санат.

казактарды брнеше тр

Казактарды брнеше тр бар, оларды шнде: 1 краснозобая; 2 американды; 3 ашыл. Оларды барлыы казарка, йрек тымдас, аз трздес жасатар, стар класына жатады

Кейнрек босану мен отряд (тртп) арасында "отбасы"санаты енгзлд. Нтижеснде 6 негзг санат шыты: тр, сыныбы, отряд, отбасы, жынысы, тр. Кейбр босану жздеген жне тпт мы трлерден трады (мысалы, жндктер), ал кейбреулер-тек бр ана (ршген тр). Сондытан ртрл трлер тр организмдерд ртрл млшерн амтиды.

азрг заманы ылым

Линнейлер азаларды барлы трлерн дай жасайды жне згерссз алады деп есептед. Ол кейбр белглерд састыы бойынша оларды р санаттара брктрд, бра кейде сырты састытар алдамшы екенн ескермед, жне жи бр топа тн емес азаларды жатызды. Яни Линнейд жктелу жасанды болды жне оны кптеген жадайлары кейнрек айта аралды.

Жылы, есек жне мул

Жылы (1) жне Есек (2) бр отбасына жатады жылы. Олар будандастыру кезнде гибрид мул (3) алынды, алайда оны ерекше тр деп санауа болмайды, себеб ол рпатарын бермейд

Генеалогиялы ааша сас табии жктеуд ру бойынша, алымдар л кнге дейн жмыс стейд. Жаа зерттеулер жаа трлер мен босанулара келед. Кейбр нысандар кейбр топтар арасында аралы орын алады. Сондытан аралы категорияларды енгзуге тура келд, жне кш трлер мен тстер, кш сыныптар мен кш сыныптар жне т.б. пайда болды.