Казакстандаы озендер таулары туралы

Сарыара Орталы азастанда орналасан. Батыстан шыыса арай 1200 шаырыма созылып жатыр. Орташа биктг 500-600 м. Сарыара солтстгнде Батыс-Сбр жазыымен, отстгнде Балаш клмен жне Бетпа Дала шлмен, шыысында Сауыр-Тарбаатай тау жйесмен шектесед. Сарыраны негзг жауары Бурабай шипажайлы аймаы. Жерглкт трындар бл жерд "азастанды Швейцария" деп атайды. Малжар аса бик емес тас тзбег, Орал тауларыны отстк слем. Малжарды е бик нктес лкен Ботыбай тауы (657 м). Солтстктен отсткке арай 450 шаырым. Тау з бастауын Шиел жне Терсбта зендернен алады. Тас тзбегнен отсткке арай лкен борсы мды шл нажималасады. Ол Арал тез мен Малжарды блп жатыр. Маыстау таулары Каспий тезндег Маыстаулы жартылай аралында жатыр. Оларды рамына аратауды батыс жне шыыс жоталары, Атауды отстк жне солтстк жоталары енед. аратауды зындыы 117, Атауды зындыы 70 шаырым. Бр де жыралар, сайлар, аарлар, жартастармен блшектелген. Маыстау тауларыны е бик нктес аратау-Бесшоы (556 м). Тауларды отстк блгнде Батыр аталатын ойпат бар. Бл азастанны е тмен нктес. Аталан ойпат лем бойынша Израильдег л Тезден (- 395 м), ытайдаы Трфан шырынан (-154 м), Африкадаы Ассаль зеннен (-150 м), Египеттег Каттара ойпатынан (-133) кейн беснш орында тр. Алтай Алтай-Саян аталып кеткен алып тау жйесн бр блг. Шекарасы Зайсан кл мен Байал клне дейн созылан. азастана оны тек отстк-батыс аймаы ана енед. Отстк шекарасы ара Ертс зенн бассейн жне Зайсан кл, батысы алба жотасы. Жер бедерне байланысты азастанды Алтай ш аумаа блнед: Отстк Алтай, Кенд Алтай жне алба жотасы. Трген шаталы ысты бастауларымен, сарырамаларымен, алы ормандарымен, зендермен, шипалы смдктермен, жемс-жидектермен танымал. Е басты байлыы сарырмалар. Оларды саны жетге жуы. Аюлы Сарырамасы 30 метр бикткте лайды жне айналысындаы шыршалары крген кзд ынтытырады. Жартастарда мз дурне дейнг смдктерд здер алан. Тянь-шань жне Хан-Тр. Тянь-шань таулы аймаы азастанны отстк-шыысын алып жатыр. Республикамыза Орталы, Батыс Тянь-Шань жне Солтстк Тянь-Шань (Кнгей Алатау, Шу-ле Алатау, Желтау, Айтау, ырыз Алатауы енед) тауыны барлы блг кред. Ал Орталы Тянь-Шань ытай, азастан, ырызстан шекараларында басталады. Осы жерде азастанны е бик нктес Хан-Тр (6995 м) бар. Мр-мар тасты еске салатын шкр пирамидалы тау алыстан-а кзге крнед. Тауды айналасында небр аыздар тараан. Оны кейде Тртау немесе антау деп те атайды. Екнш атауа себеп болан кн батар кезде тау шыыны ызыл тске боялатындыы. Шыы жету рбр азастанды альпинсит арманы деуге болады. Жоар Алатауы азастанны шыысында, ытай мен азастанны шекарасы, ле мен Алакл зендерн аралыында орналасан жне батыстан отстк-батыса, солтстк-шыыса созылып жатыр. Жоар Алатауыны жалпы зындыы 400 шаырым. Орташа биктг 3580 м. Мнда л кнге дейн таутекелер, арарлар, арайрытар мекен етед. Барсакелмес аралынан ландар келнген. Айма кнен кз саналатын ескерткштерге бай: таса салынан суреттер, орандар л де зерттелп келед.