Балалар мынаан дрс ысаша жауап табындаршы и вот и вопросБилет

Табии жадай - оршаан табиатты сипатын беред. Мысалы, климат (жмса, атал) немесе жер бедер (жазы, таулы). Табии жадайлар шаруашылы ызметне ткелей атыспаанмен, оны желдетед немесе керснше, ауырлата алады. Олар олайлы немесе олайсыз болуы ммкн.

Бзд елмзд жер бедер шаруашылы жадайы шн олайлы болып келед.

Климат, керснше, айтарлытай иындытар туызады. Ол, е алдымен, жауын-шашынны аз тсуне байланысты. Ке-б айматар тщы су жетспеун зардабын шегуде. Бл жерлерд игерлуне кер серн тигзетн е басты себеп осы. Елмзд е лкен мселелерн бр лсн-лсн айталанып тратын рашылы, ол нм алуа кесрн тигзед.

Табии жадайлар - халыты мр сру жадайларыны рамдас блг болып табылады.

Адам мр сру шн табиат жадайлары олайлы болып келетн ауматар азастан жерн 1/3 блгн ана алып жатыр. Ол жерлерге сумен жетклкт амтамасыз етлу, ысты жмса, жазды жылы болуы тн. Ол жерлерде халы тыыз орналасан. ра, су тапшы шк аудандар мр сруге олайсыз. Соан арамастан бл жерлерге 1,5 млн азастандыктар немесе халытын, 1/10 блг оныстанан.

Табии ресурстар - табиат компоненттер болып саналады. Мысалы, пайдалы азбалар, су, топыра, орман, шалын смдктер мен жайылымдытар. Табии ресурстар ткелей шаруашылыта пайдаланылады. Олар экономиканы шикзатты жне энергетикалы базасын райды.

Маыздылыына байланысты табии ресурстарды лтты (жалпы мемлекеттк), айматы жне жерглкт маызы бар деп блед. олданылуына байланысты ресурсты:

ндрст материалды иглг шн (минералды, жер, су, гидроэнергетикалы, орман);

дем алуа арналан (рекреациялы) ресурстар (су, орман, тау) деп блед. Бдан баса, барлы ресурстар таусылатын жне таусылмайтын болып блнед.

Осы айырмашылытар табии ресурстарды тимд пайдалануды р трл жолдарын анытайды. Таусылатын ресурстар (кейбреу болмаса) айта алпына келмейд. Оларды тимд пайдалану дегенмз:

барлы пайдалы компоненттерн алу;

шыынды азайту;

алдытарды сатап, айта деу.

Таусылмайтын ресурстар айта алпына келед. Оларды тимд пайдалануды братар шаралары бар. Биологиялы жне жер ресурстары шн бл - шаруашылы жмыстарына шектеу ою. Содан со - жасанды трде алпына келтру (ааш отырызу, пиры сру). Ауа мен су шн олданылатын шаралар - оларды ластанудан сатау болып табылады.