Число 7 у казахского народа , и можно на казахском

Жет саны.

Сан мыдаан дурд ткерген дана халымызды дстрне сай киел ымдар бар. Соны бр 7 саны. Барлыымыза блетндей жет ата, жет азына, жет ашы, т.б. мысала келтруге болады. Тпт ерте замандардан бер арай осы бр санны бойында тылсым пия бар деп айтылып келед. Ол андай пия? Оны л ешкм блмейд, л кнге дейн бзге жмба. аза халы жет санын киел деп санап, зн дниетаныма арау етп келед. Сайтымызда жет саны туралы кптеген материал жазылды. Бгн онда амтылмаан брнеше дерект сынуды жн санады. Туке ханны тсында абылданан аза халыны дстрл дет-рып задарыны жинаы "Жет жарыны" да жет болуы тегннен тегн емес.

Адамны жет жетекшс жайлы кезнде Сала би айтып кеткен екен.

7 жетекш.

1. Адамны басшысы аыл.

2. Жетекшiсi талап.

3. Жолаушысы ой.

4. Жолдасы ксiп.

5. ораны сабыр.

6. ораушысы мiнез.

7. Сынаушысы халы.

Бдан блек, 7 кн мен 7 алам бар.

7-кн

1. Бгн.

2. Ерте.

3. Брсгн.

4. Ары кн.

5. Ауыр кн.

6. Азына кн.

7. Соы кн.

7 алам.

1. Кншыыс

2. Кнбатыс.

3. Тстк.

4. Терстк.

5. Аспан жоары алам.

6. Жер ортаы алам

7. Жер асты тменг алам.

7 амал.

1. Кннi тоыраы.

2. арашаны айтуы.

3. ркердi батуы.

4. Мзды атуы.

5. Киiктi матауы.

6. ыс тосан.

7. Ай тоамы.

Халымызды жетарашы жлдызы туралы да наным тснг бар. "Жетарашы" сзн "жет араушы, жет сатаушы, жет кзетш" деп тснгенмз абзал. Ел жадында саталан "Жетарашыны таныан жет тнде адаспас" деген сз осыны айаы болса керек. Халымыз жетарашыны аспан сааты деп атайды. Себеб, ата-бабаларымыз оан арап тнг уаыттарын млшерлеп, ауа-райын болжаан. Жетарашы.

1. Дубхе (Ерк)

2. Мерак Жгер)

3. Фекда (айрат)

4. Мегрец (уат)

5. Алиот (Ыры)

6. Мицар (дрет)

7. Алькаид (Дес)

Таы айта кетерлк дние аза халында "жет шелпек" деген ым бар. лкендер бр нрседен ауп ылса, рейленсе, болмаса жайсыз жатып, жаман тс крсе, жет нан жет шелпек айтады. Жет нанды асиетт жма кндер, срсенбн стне псрп, жет йге таратады. Алушы: "абыл болсын", дейд, таратушы: "умин!" деп жауап беред. Жет нанды таратып боланнан кейн: "ата-бабалара тие берсн" деп ауыз тип, руатара арнап аят оып, бата ылады. Сонда руатарды мрнына нанны ис тиед. Сосын "Жет нан рашан руа болып желеп-жебеп, бле-жаладан орап жред", дейд. Ал, жапондытарды ойынша "жет" саны адама жасылы келед. Осы сияты жетн киел ымы немесе зге де жоарыдаылардай маыналы крнстер орыс, корей, монол, т.б. халытарда да бар. Демек "жетн" киел мн алуы трк халытарына ана емес, баса халытара да тн былыс. Мселен, ытай мдениетнде де "жет" саны киел сан. ытайлар адам айтыс боланнан со 7-ш, 21-ш кн, 49-шы кндер оан арналан аза блдру салтын ткзед. Бл кндер олар "жетс", "ш жетс", "жет айы" деп атап "аруатар кндер" деп есептейд. Аыртас жнндег аыз бойынша аса зор денел де кшт рылысшы кетпенмен жет жерге тастаан топыраынан жет тбе пайда болан. Ал, "Алпамыс батыр" эпосында Байбр мен Аналы бр банкета ктеру шн дниен жарымын аралап, жет улиен зираттарына тнеп жрп армандарына жеткен... И, шынында да бзд лемде ызыты р жмба жайттар те кп кездесед. Ал, тарих дстрмздег пиялар мен ашылымдар аншама... орыта айтанда, "жет" аза халыны ымында алыптасан киел сан. лтты тс алан кне мдениет былысы. Бл былысты баса халытарда да кездесун оларды бр-брне тигзген сернен гр райсысыны зндк дние танымынан туындаан орта былыс деп араан жн. аза халында 7 саны ерте замандардан киел сан болып есептелед. Ол дегенмз 7 азына, лтты таамдардаы 7 трл оспа, лемн 7 керемет, аптаны 7 кн, кемпросаты 7 тс, Жетарашы жлдызы, т. б. Ертеглерде 7 батыр, 7 аайынды, 7 л, 7 ыз, т.с.с болып кездесед. Халымызды ежелг дстрн бр раута туаннан кейн 7 кннен кейн тойлап, адам дниеден ткеннен кейн 7 кннен кейн жетсн ткзед. Егер адам 7 лтты тлн блетн болса дана адам болып есептелед.