билим-таусылмайтын байлык туралы шыгарма

Блм  адамдарды белгл бр жйедег ымдарыны, деректер мен пайымдауларыны, т.б. жиынтыы. Блм адамзат мдениетн е ауымды ымдарыны бр болып табылады. Ол сана, таным, объективт лем, субъект, ойлау, логика, аиат, парасат, ылыми жне т.б. крдел де тере ымдармен тыыз байланыста р солар арылы аныталады. Блм философия мен рационалды блм пайда боланнан кп брын дниеге келген.[2]

Млм таырып, немесе сра туралы сенмд таным болса, ал ол таным лдебр масата пайдалануа жарамды болса, онда оны блм деп атаймыз. Ол тжрибе жне ойлау арылы млм с туралы жеттгрек ындырады, оны математикалы жне жйел танылуын ылым, техника, нер, философия деп атаймыз. Блм зерттеу, кзету, тексеру, ой тжрибеснен, ылыми тжрибеден ткзу арылы алыптасады, реттелу арылы топтастырылады. Адамны лденен тануы тег андай былыс екен философияда е кп талыланан кне таырыптарды бр, одан блмтану (Theory of Knowledge) келп шыты. Блмн олданылуынан айтанда, ол млм топты иглгне жарайды, сонымен ол топ аландарына араанда сауатты болып шыады. Блмге сйенген басару мен орындау ст сапасын ктеретн аны.

Брын блм аз санды адамны бсрес сап сезнлген. азр жалпыа ортатастырылды жне кез келген адам блм ала алады, оны пайдаланып жоары масаттара жете алады. Блм отпрыск кзбен арау арылы дамиды, бра бл блмге жеккрншпен арау болмауа тис.

Адамзат баласы аиата талпынады, шынайы пайдалы блмге талпынады. Оны шег айда апаратын белгсз. "Блм - кш" деген сзд Ф.Бэкон айтан, бра ол адамзатты баыта блейтн жасы кш пе, лде сорлататын, ртатын жаман кш пе, бл туралы да талас кп. азрг блмн беталысы р сйндрерлк, р шошытарлы. азр адамзат блмн кемшлгн тзететн "жасыл блмге" ауысып бара жатаны байалады.

Ежелг мдениетте блм адамны леммен жне ауымдасты шндег атынастарын реттейтн аыздар, салт-дстрлк жарлытар мен нормалар, тыйым салулар пшмнде болды. Мнда Блмд аруатар, рухтар, ата-бабалар, кейнректе, дайлар сыйа тартан асиетт нрсе деп тснген. Сондытан Блм ауп-атермен байланысты деп, онымен тек адамдарды ерекше тобы  днбасылар, дни ызметкерлер ана шылданан. Ежелг мдениетте Блм мен сенмн, аиат пен нажималан тснкт арасында айырмашылы жо. Мнда асиетт Блм стемдг абсолютт деп танылады. Блмн леуметтк мртебес мен мн отырышы, техника-урбанистк оам типне туге байланысты тбегейл згерд. ала адамы зн кпшлкпен брге тру ережелер мен нормаларыны иес, Блмн жаратушысы мен билеушс деп санады. Блмн айрыша пшм ретнде рационалды Блм идеалын алыптастыран философия туындады. Философия аиат пен аиат емес лмдер айырмашылыын енгзп, длелдеуд айрыша трлерн, негздеу мен длелдемелк ымдарды алыптастырды. Философия шебернде айрыша пн аиат ойлау ережелер мен задарын алыптастыратын логика туындады. Блм логикалы ойлауды объектсне, масаты мен мратына айналды. ркениетт оамда Блм билкпен ттасып, оамды басаруды ралына айналуда. Блм алу тланы алыпты леуметтенун жне колотилк рылымына енун мндетт шарты болып, оны ажеттлгнен Блм беру институттары туындады. Платонны билеуш-философ эталоны (блмд р оан сай басарушы ел басы) азрг апаратты оамда зн крнсн тапты, яни колотилк Блмн азрг формасы  апаратты иелену ретнде айындалуда.