слоги казахского языка

Буын сйлеу мшелерн ттастай имылынан пайда болан бр немесе брнеше дыбысты тркес. Буынды тек дауысты дыбыстар ана райды. Дауысты фонема з алдына трып та, трегне дауыссыздардыалып трып та Буын рай алады. Буына тн негзг белглер: 1) дауысты дыбыссыз Буын болмайды; 2) дауысты дыбысты з де Буын бола алады (а-та, -же, а-па, т.б.). Бр Буында брден арты дауысты болмайды, ал сзд рамында анша дауысты дыбыс болса, сонша Буын болады (ж-ды-ры, а-лам, мек-теп); 4) Буында маына болмайды; 5) Тлмзде байыры сздер, сондай-а, Буындар да ек дауыссыздан басталмайды (са, рза, сланов деп жазбаймыз, дрысы: сыа, риза, сыланов трнде келед); 6) аза тлнде басы (сзд басындаы) Буын ана дауыстыдан басталуы ммкн, алан жадайда (екнш, шнш, т.б.) Буындар дауыстыдан басталмайды. Тасымалды дауыстыдан басталмайтыны содан (к-сп, ыз-ал-да, м-с); 7) сздерд айтылуындаы Буын саны мен жазылудаы Буын саны рашан бр-брне сай келу шарт емес (айтылуда: Сар-ар-а, кел-ал-май-ды, ал жазылуда: Са-ры-ар-а, ке-ле ал-май-ды). Тлмздег сздер бр Буынды, не кп Буынды болып келед. аза тлндег дауыссыз дыбыстар здгнен жеке трып Буын рай алмайды, бра кейбр халы тлдернде дауыссыздарды Буын райтын жайлары кездесед (серб тлдернде). Мысалы, Буын чех тлндег vlk (волк-асыр), серб тлндег прст (палец-сауса) деген сздер бр кей дауыссыздарды тркеснен жасаланмен, райсысы бр-бр Буынды сздер ретнде аралады. Ондай дауыссыздарды Буын раушы дауыссыздар деп атайды. Буын зн рамындаы дауысты жне дауыссыз дыбыстарды ретне арай мынадай трлерге жктелед: Ашы буын бр дауысты дыбысты знен ана тратын немесе дауыссыз дыбыстан басталып, дауысты дыбыса аяталып тратын Буын (а-ра, -лы, ке-ше, а-ла, не, а-сы, а-дым); 2)тйы буын дауысты дыбыстан басталып, дауыссыз дыбыса бтетн Буын (ат, т, ас); 3) бтеу буын дауысты дыбыс ек жаынан дауыссыз дыбыспен оршалып тратын Буын (тс, ыз, ар, мз, з). Бтеу Буынны бр ерекшелг ек дауыссыз дыбыс атар тра беру ммкн. Мысалы, тарт, шкрт. аза тлнде Буын рамындаы дыбыстарды басын рап тратын фонетикалы за ндестк заы. ндестк заыны сермен Буын рамындаы дауысты мен дауыссыз дыбыстар бркелк жуан Буын (шана, жлдыз) не жшке Буын (к-мр, к-шк), ерндк (ж-зм, б-кр) не езулк (ы-зы, ж-бр) болып айтылады. Егер тлмзде аралас Буынды сздер кездесетн болса, онда олар крме сз боланы. Мысалы, преподаватель, параллелипипед, т.б. Буынны жуан, жшкелг аза тлнде дауыстылара байланысты.

О проекте

слоги казахского языка

Добро пожаловать!