тотар убкров мнедеме

Тотар Оарбайлы убкров

Тотар Оарбайлы убкров

арышкер

Азаматтыы азастан

Туан 1946 жылы шлден 27

1-май жымшары, араралы ауданы, араанды облысы

Мансабы1 Зерттеуш-арышкер

Дреже генерал-майор

арыштаы уаыт 7 кн 22 са 12 мин

рктелу 1991

Тапсырыс(тары) Союз ТМ-13

1 алдыы не аымдаы

Тотар Оарбайлы убкров (27 шлде 1946 жыл, араралы ауданы, араанды облысы, азастан) азатан шыан тыш арышкер, шыш, Кеес Хвалаыны Батыры (1988), азастан Республикасыны Халы аарманы (1995), техника ылымыны докторы (1998), доктор (1997), орыт Ата атындаы ызылорда мемлекеттк институтн рметт профессоры1962 1965 жылы Темртау йма-механика зауытында токарь болды, есм облысты рмет ктабына алтын рппен жазылды (1964).

1969 1975 жылы Кеес Одаы скери-уе кштерн иыр шыыс скери округнде шыш, звено командир, эскадрилья командирн орынбасары.

1975 1976 жылы Мскеу шыштар-отпрыскашылар мектебн, Мскеу авиация институтын бтрген (1979).

1976 1992 жылы Мскеудег А.Микоян атындаы Тжрибелк конструкторлы бюроны шыш-отпрыскашысы мндеттерн атарды.

1988 жылы Кеес хвалаында тыш рет уеде шаа 2 рет жанармай йдыру арылы солтстк полюске шу сапарын ерлкпен орындады.

1989 жылы 1-болып, авиатасушы крейсерд алаайшасына МиГ-29к реактивт шаын лкен шеберлкпен дл ондырды. Сондай-а, ол реактивт шаты 50-ден аса жаа трн отпрыскатан ткзд.

1990 жылы арышкерлер рамына алынды.

1991 жылы 2 сурде Кеес Одаы арышкерлер даярлау орталыында арыша шу дайындыына крсп, сол жылы 2 азанда Байоырдан Альянс ТМ-13 кемесмен арыша шты. арыш кемес жер трегндег Мир орбиталы кешенмен тйст. Онда ол зге арышкерлермен брге биотехнология, металлургия, медицина салалары жне Арал туан аймаы бойынша ылыми-зертуан жмыстарын жргзд. Зерттеу нтижеснде Арал стндег тзды ша борамасыны пайда болу процес, сол зиянды аэрозолдарды азастан мен Ресей айматарына таралуыны арышты суреттер алынды. Сондай-а, азастан аумаындаы атмосфераны жне жер бетн зерттеу, жлдызды аспан астрофизика баылау жмыстары да ойдаыдай тт. 1991 жылы 10 азанда Жерге оралды. арыштан оралан со азастандаы арышты даярлыын зерттеулерд негзн алауа, отанды арулы Кштерд скери даярлыын жетлдруге, скери-патриотты трбие жмыстарын жола оюа белсене араласты.

1992 1993 жылы азастан Республикасы ораныс министрн 1-орынбасары

1993 1994 жылы азастан Республикасы лтты аэроарышты агенттгн бас директоры ылым жне жаа разработка министрн орынбасары

1994 95 жылы азастан Республикасы Жоары Кеесн депутаты ораныс жне аупсздк комитетн траасы болды.

1996 жылдан азастан Республикасы Президентн кеесшс.

2001 жылы 44 ызылорда сайлау округ бойынша азастан Республикасы Парламентн мжлсне депутат болып сайланды. ызылорда аласыны рметт азаматы.

аза КСР Жоары Кеесн 12 шаырылым депутаты, Р Жоары Кеесн 13 шаырым депутаты, азастан Республикасыны Парламент Мжлсн 3-ш шаырылым депутаты болып сайланан.

арыша шуы

1991 Ю.А. Гагарин атындаы арышкер дайындау орталыында зрлгн бастады, сынаушы арышкер-шышы, сынаушы. Союз ТМ арыш кемеснде жне Мир орбиталды кешеннде сынаушы арышкер-шышы жылдамдатылан машытануын шу бадарламасы бойынша тт.

1991 жылы азанны 2-нде Тотар убкров зерттеуш арышкер есебнде, Александр Волков жне аустрия арышкер Франц Фибк, Альянс ТМ-13 арыш кемесмен арыша шуа крст. Апта бойы Мир орбиталды кешеннде жмыс стед.

1991 жылы азанны 10-ында Тотар убкров, Анатолий Арцебарский, аустрия арышкер Франц Фибк Союз ТМ-13 арыш кемесмен Жерге айтып онды. арышта ткзген зябм 7 кн 22 саат 13 минут.

Марапаттары

азастанны:

Халы аарманыатаы

азастанны арышкер-шышы атаы

Отан орден (1995)

Кеес Хвалаыны:

Символ Почета (рмет Белгс) орден (1987)

Герой Русского Союза (Кеес хвалаыны батыры) атаы (1988),

Золотая Звезда (Алтын Жлдыз) медал (1988)

Ленин орден (1988),

Заслуженный Летчик-испытатель КСРО (КСРО-а ебек срген сынашы шыш) (1990)

Летчик-астронавт КСРО (КСРО арышкер-шышы) (1991)

Октябрьская революция (азан ткерс) орден (1991)

Австрия Республикасыны:

Алтын Крест орден 1988)

Алтын Крест орден (1993)

[2]

Сырты слтемелер

Тотар убкр: аза басын ктерсе, оны тотату иын болады

Т. убкровты схбаты

УБКРОВ ТОТАР ОАРБАЙЛЫ

негел мр иелер

Аубакиров Токтар Онгарбаевич