реферат плутон туралы отинем комектесиндер ?

Чехия астанасы Прагада дниежз астроном алымдары "планета" терминн манасын айта талылады. Халыаралы астрономия одаы осы мселе бойынша пкр алмасты. Мселен, Плутон шынтуайтында планета ма, жо па деген пкрталас ондаан жылдар бойы нажималасып келед. алымдар Прага конференциясында бр шешмге келсе, Кн жйеснде планеталар саны тоыз емес, он ек деп белглену ммкн.Прага конференциясында дниежз астролог алымдары келес аптада бр шешмге келсе, Кн жйесне жаа планеталарды атаулары осылуы ммкн. Жалпы, "планета" деген сз - грект сз, манасы азаты "жолаушы" сзне жаын. Жлдыздар аспанда озалусыз трады десек, планеталар жлдыздарды айналып жред. зрше Кн жйеснде тоыз планета бар деп есептелед. Тоызыншы планета Плутон, жне де Плутон планета деп осыдан 70 жыл брын ана танылан. Плутон "тоызыншы планета" деп те аталады.
Алайда Кн жйеснде соы жылдары таы брнеше объектлер ашылды, оларды ай категорияа жатызу мселесн ашып алатын уаыт келд. Жаа объектлерд клем Плутондкмен салыстыруа келетндей, кейде Плутонны клемнен асып кетед. Сонда оларды да планета деп тану керек пе?
Халыаралы астрономия хвалаы планеталарды белглеу комитетн траасы Оуен Гинджерих планета деп танылу шн объект жлдызды айналып жру керек, объект з жлдыз болмаса да сферикалы формаа келу шн оны клем жетклкт лкен болу керек дейд:
- Мнда маызды ылыми тжырымдама жасалма. Басты орына нысананы физикалы табиаты шыып отыр. Планетаны домала формаа айналдыру шн объект соншалыты лкен бе, гравитациялы кш жетклкт ме деген лшем арастырылып жатыр.
Плутонны зн кейбр алымдар планета деп мойындамайды, ал енд клемдер Плутоннан кем емес объектлер ашылып жатса оларды планета деп тану орынды бола ма, жо па? Мне осы мселеде алымдар "плутондар" деген категорияны егзуд сынады. Яни дл азр Кн жйеснде сегз планета бар деп есептелсе, алан лкен объектлерге, яни "тоызыншы планета" Плутона сас объектлерге "плутондар" деген категория берлсе жн, - дейд Оуен Гинджерих:
- азр сегз классикалы планета бар деп айтып отырмыз. Блар Меркурий, Шолпан, Жер, Марс, Юпитер, Сатурн, Уран жне Нептун. Жне плутон деген категория бар, бл жаадан бой алып жатан категория.
Мне, астрономдар конференциясында "планета" категориясына "плутон" категориясын осу сынылып отыр. Жалпы, Кн жйеснде азр наты сегз планета бар жне олара Плутон "тоызыншы планета" боп осылады. Осы тоыз планета атарына ш жаа планета осылуы ытимал, блар соы жылдары ашылан Ксена, Шарон жне Церес объектлер. Сонда жаын уаытта Кн жйес планеталарыны атары он екге жетпек. Ал бларды сыртында таы "плутондар" пайда болма. Алайда, дейд Халыаралы астрономия одаы планеталарды белглеу комитетн траасы Оуен Гинджерих, мектептег балаларды басына Кн жйеснде 12 планета бар деп атып алан тснкт юа болмайды. Себеб плутон деп таныландарды саны келес жылы се тспек. Е дрысы балаларды оытанда "Кн жйеснде сегз планета бар, оларды сыртында плутондар бар" деп оытан дрыс, - дейд красным Оуен Гинджерих.


орытынды
Шындыында Плутон тарихы осындай арапайым да ызыты. Плутон Клайд Томбо сынды арапайым жанды жары жлдыза айналдырып, ылыма бр жаалы енгзд. рине, ылым кптеген гипотезадан трады, сондытан кейде ателесп жатады. мрдег шынды ашанда аныталып шыатыны секлд, сан асырлар бойы зерттелген Плутонны да р планетаа жатпайтыны наты дйектер арылы кн кеше 2006 жылы длелденд. Есесне Плутон аспан лемндег шо жлдыздар ортасынан кпт еснде алатындай ойып трып орын тепт деп айта аламыз.
Астроном шн аспан денесн атауы мен дрежес лдеайда маыздыра, астрофизикаа араанда. Бзге наты фактн беретн денелерд массасы мен лшемн дл мнн анытау ммкн емес. Сондытан да астрология иын жадайда алды деп бден айта аламыз.
Алдаы уаытта Плутонды астролргиялы жлдызнамаа осу алымдарды ызыушылыында.
19 атар 2006 жылы шырылан Жаа горизонт атты космосты зонд 2015 жыла арай Плутона жетед. Бл миссия шн Плутон л де зерттелетн болады. Оны соы планетаа балап емес, Кайпер белдеун кл ретнде арастырады. Плутон шн дрежесн тсру маызды емес. Себеб, сол баяы кйнде з орбита бойымен л де за айналады.