информация о тюльпанах на казахском языке

Кктем ... Шуаты кктем, шылалы кктем. сресе, бл кктемд ба иелер мен дихандар алай ктед десезш! Кктем шыысымен олар жер ананы тсн глге орайды. Гл. Бзд ата-бабаларымыз жерд крк - гл дейд емес пе? Десек те, глд де гл бар. Кктемг баты е йгл гл ызалда (цветок). аhарлы ыстан жалыан адам клне уаныш сыйлап, сулел сезмд ытытап оятатын да осы гл. Сондытан да ба иелер здерн башасын глдендруд ызалдатан бастайды. Сондай а, бл гл мектеп ауласында да дем крк беред.

Негзнен ызалдаты Отаны - Орталы Азия. Ол трк кшпендлер арылы Азияны баса блктерне тарап, парсы, трк мемлекеттер патшаларыны сйкт глне айналды. ызалда ХI асырды ортасында Трк елндег немс елшс арылы Германияа жетт. Осы кезден бастап, Еуропа байлары шн ызалда ерекше орын алды. Ал, голландиялы бай саудагерлер шн ызалда - байлыты белгс болды. Тпт, ерекше трлер шн бар байлыын жмсаандар да кездест.

Жалпы, ызалда - лалагл тымдаса жататын пияз тект кпжылды шптесн смдк. Оны жз елуге жуы жабайы тр болса, 32 тр азастанны далалары мен тауларында сед. азастанны эндемиг болып саналады. Селекционерлерд брнеше жылдар бойы ебектерн арасында бгнде ызалдаты ш мынан астам тр бар.  

Бларды биктг 5-50см.ге дейн. Сабаы жмыр, тк сед. Тамырымен жаласан буынында пиязшыы болады. Жемс - ауаша.

ызалда семдк жне глнен хош ист зат алу шн срлед.

ызалдаты жер астындаы блг кктемде ыса уаыт шнде дамиды. Олар 20-25кн бойы глдейд.

ызалдаты е алашы тобы сур айыны екнш жартысынан глдей беред;Брийан Стар биктг 20-25  см.-ге дейн, тс ызыл оыр, Ибис биктг 20-25 см.-ге дейн, тс ашы сары, Электра биктг 20-25 см.ге дейн, тс - шымай ызыл (ара ошыл), Мурильо- биктг  20-25см.ге дейн, тс а.

Кеш глдейтн ызалдатар; мамыр айыны ортасынан соына дейн глдейд; Нифетос- биктг 60 см, сарыш тст, Мадам Баттерфляй- биктг 65-70 см, ашы сирен тст, Принцесса Элизабет- биктг 45-50 см, таурай тст.

ызалдатар кн сулес дескать тсетн, желден ы жерлерде те жасы сед. Олар жасы ратылан, нарлы мды топыраты сйед. ызалдаты сабаыны биктгне байланысты жерге 12-15см. тмен егед.

Жалпы, ызалдатар пиязыны жанынан сп шыатын осымша пиязшыы  арылы кбейед. Олар ыркйект соында жерге еглед.

ызалдаты жапыратары сарайаннан кейн,оны сабатарын жыл сайын жаз айларында (мамыр- маусым) азып алу керек. азып алынан пиязшытарын ораптара салып, жертледе немесе ра, кн тспейтн, бра ауа алмасып тратын блмеде, 15-17 градусты жылы жерде сатау керек. Тпт, жыл сайын аза бермей  жылда азып алып, сабаын блсе де болады. Ол шн жапыраын алдырып, жаз айларында азыра суару керек.

ызалдаты кшен, ауланы демлеу шн кп пайдаланады. Сондай-а,теплицада глдетп, наурыз мейрамында сатады. рине, бойына, тсне байланысты ызалдаты егу дс де ртрл. Ммкндгнше тр тсне арай ызалдатарды топтап еккен дем крнед. Ерекше сем кркмен дараланатын гл боландытан, оны блмейтн адам кемде- кем. Осы себепт де азастан - ызалдаты отаны болып саналады.