Сочинение про природу Казахстан на каз яз языке с переводом

Еуропа мен Азия елдер арасындаы арым-атынасты кпшлг (керуен жолдары, елшлк кштер, т.б.)ежелг заманнан-а азрг азастан аумаындаы жер арылы ткен. Осыан байланысты азастанны кейбр табии нысандары туралы жазба деректер те ерте кезден белгл болан. Мысалы, Геродот (б.з.б. 5 .) Каспий тезн шыысында шексз жазы р жатандыын жне оны массагеттерд мекендейтндгн баяндаан. Птолемей (б.з. 2 .) з ебектернде Жайы (Dах), Жем (Rhymmus) жне Сырдария (Jаxаrtеs) зендер туралы млметтер келтрген.

9 10 асырларда араб алымдары Арал тезне толы сипаттама берп, картаа тсрд жне гректерд мудария мен Сырдария зендер Каспий тезне ядовитые вещества деген топшылауын терске шыарып, Арал тезне ятынын анытаан. Арабтарды сол кездег деректернде Жайы, Жем, Саыз зендер аталан. 13 асырда Моолияа Италия саяхатшысы Джованни Плано Карпини жне фламанд саяхатшысы Виллем Рубрук бастап баран елшлер здер жрген азастан аумаындаы шл, шлейт айматарды ысаша сипаттамасын берген. Олар здерн жеке баылаулары негзнде Каспий тезн тйы алап екендг туралы маызды геогр. малматтарды жаартып толытыран жне Алакл, Балаш клдер, Тарбаатай, Жетсу Алатауы (Еренабыра) жайында алашы деректер келтрген.

15 17 асырлардаы азастан туралы географиялы млметтер Ресей дебиеттернде жинатала бастаан. Бл млметтер Мскеу мемлекетн жне оан ргелес ауматарды бейнелеген Великий чертеж (лкен сызба) картасында жйеленген. 1627 ж. шыан Книжка великого чертежа (лкен сызба ктабы) атты ебекте азрг республиканы батыс, отстк жне орталы блктерн бршама жерлерне натылы сипаттама берлген. 17 асырларда аза ордасына жне Орта Азия хандытары жерне жасалан орыс саяхатшыларыны зерттеулер жилей тскен. Оларды Жайы з. сыртындаы отдала туралы млметтер жинаталып, Чертеж всей земли безводной и малопроходной каменной степи (Бкл жер сусыз, туге иын тастаты дала сызбасы) деген атпен жары крген (1697). Бл туынды С.Ремезов жазан Чертежная книжка Сибири (Сбрд сызба ктабы) атты орысты тыш геогр. атласы рамына енген. Мнда азастан аумаыны кпшлк блг амтылан. 18 -ды 30-жылдарынан 19 -ды 60-жылдарына дейн созылан Ресейд азастанды отарлау рдс оны аумаыны геогр. зерттелун сипаты мен барысына серн тигзбей оймады. Бл кезеде жаа осылан ауматарда орыс мемлекет билгн орнату жне ныайту масатына сай кптеген арнаулы скери жне ыл. экспедициялар йымдастырылды.Ертс зен бойында бекнстер салуа жне Жоар хандыымен дипломатиялы арым-атынас орнауына байланысты Шыыс жне Отстк-Шыыс азастанды тыш топографиялы картаа тсру с жргзлд. Сонымен атар азастанны батысында, Каспий мен Арал тездер жаалауында, Сарысу, Шу зендерн алаптарында картаа арапайым тсрулер ске асырылды. Бл тсрулерд нтижеснде, бр жаынан, азастанны жеке рлерн тыш р масштабты карталары жасалса, екнш жаынан, табиат ерекшелктер туралы ылыми млметтер жиналды. азастан географиясы туралы алашы ыл. ебек П.И. Рычковты 1762 ж. шыан Топография Оренбургская (Орынбор топографиясы) атты ктабы болды. азастанны геогр. зерттелу тарихында 1768 74 жылдардаы акад. экспедициялар ерекше орын алды. Ресейд ылым жне кркемнер академиясыны академиктер мен адъюнктер азастанны Едл мен Жайы зендер аралыындаы блгн, Маыстау тбегн, Ырыз бен Торай зендерн алабын, Есл даласын, Ертс маы ойпатын, Кенд Алтайды жне алба жотасын зерттед.

182021 жылдары экспедициялы зерттеулер нтижеснде Природная история Оренбургского края (Орынбор лкесн табиат тарихы) атты 3 томды ебек жарияланды. Оны 1-блмнде Бат. азастанны табиат жадайларына жалпы сипаттама берлд.

.