пожалуйста помогите

лы Жбек жолы ежелг атау емес, ол 1877 жылы пайда болан. Оны олданыса енгзген белгл немс географы Фердинанд фон Рихттофен. Жолды блай аталуына сауданы негзг заты ытайдан шыарылатын жбек мата себеп болды.

Сонау Еуропа мен Азияны брктрп жатан бл жол адамзатты ажайып жетстктерге жеткзд. Дамыан елдерд бр-брмен сауда-саттыпен айналысуына, ылым салаларыны дамуына, дни жне мдени салт-дстрлерн алыптасуына ыпал етт.

лы Жбек жолы ежелг азастан жермен де ткен. Е негзг сауда жолы Тянь-Шань тау слемдермен, Сырдария, Талас, Шу, ле аарлары аркылы ытайа ласкан, Жолды ендг бр блг Ясарт, Сейхун деп аталан Сырдария, Кричал (Жайы) зендерн жаалай ары арай аратез маы, Византия мен Батыс Еуропа жерлерне дейн созылып жатты.

Негзг кре тамырдан Орталы азастан далаларына, Сарыара мен Ертске, Алтай мен Моолияа наказывай тарамдалан жолдар ткен. Осындай жолдарды бойында Исфиджаб, Усбаникент, Отырар, Тркстан, Тараз, Сауран, Сыана, Сарайшы, Жаакент сияты р алалар болан. Бл алаларды ркендеуне лы Жбек жолыны тигзген сер дескать. алалар мен далаларды, тау етектерн сатар, йсндер, алылар, кейннен тргеш, арл, оыз, кыпша, има сияты ежелг трк тайпалары мекендеген.

азастанны ортаасырлы алаларында жргзлген азба жмыстары кезнде археологтар ытай мен Византия, Иран мен ндстан елдерн теге сарайларында наыштап соылан тегелер мен длдлар азып алан. Сонымен брге сол жерде жасалан р сауда керуендернен келген баса бйымдар да табылан. Алматы маындаы ежелг Талхир аласыны орнын азан кезде Иранда жасалан ола таба, ытай фарфоры мен жапон фаянс тостааныны сыныы жне т.б. бйымдар ола тст. сресе, бет трл танажайып оюлармен, тамаша суреттермен безендрлген табак ерекше ызытырып, ыылас тудырады. ызыл тст жапон фаянс тостаан сыныыны ш мен сыртында айдаар, тау мен тез, алтын ким кинген ер кс мен йел сем бейнеленген.

Кз ызытырар ола айналар Таяу Шыыс пен ытайдан шыып, ке таралан заттарды бр. Оларды сырт жаына глд оюлар, шып бара жатан тырналарды суреттер салынып, араб жазулары да тсрлген.

лы Жбек жолы бойымен Ферананы йгл жйрк аттарын, араб жне тркмен арыматарын, тйе мен плдерд, арыстан мен керктерд, слеусн мен расправайрытарды, сар мен каршыаларды, тауы пен тотыстарды, тпт тйестарды да сату шн алып ткен.

Сонымен атар осы жол арылы ант, жзм, шабдалы, ауын сияты смдктер мен азы-тлк трлер де саудаланан.

Ортаасырлы Шыысты лы аыны Фирдауси лы Жбек жолын былай деп тамаша бейнелеген:

Сансыз ымбат жк тиелген,

Мыдаан алып тйелер.

Жз сары нара дирхем артса,

ыры нарга динар жеглген.

Е керемет мускус пен алойыны,

ажап жбек маталарды,

Иран мен Мысыр керуен артан

Таы бар отыз тйес.