осымша апарат кздернен Абайды табиат лирикасы туралы апарат жинадар. Осы таырып

Абай лирикасы ке клемд дескать азына; биг бтпес, тере таусылмас сырлы мра. Абай лирикасы сала-сала. Жалпы лирика деген ыма андай асиеттер тн болса, Абай ледернде соны бр бар. Абайды брыай айыны, яки уанышты аыны деуге, не мшыл, не клкшл аын деуге тпт де болмайды. Абай лирикасында осыны бр тгел, ттас жатыр. Оны сырлы жырларындаы сл ана, е бр жай сезнуд з оырманны жан жйесн, кл кйн тгел тебренте толытып, барлы пернен тгел басып, барлы шект тгел сйлеткендей сайрайды. Бл - ажайып былыс.

Абайды саяси-леуметтк лирикасын талдар т100, алдымен, аын - з дурн н екенн ескеру шарт. Суреткер з мр срп отыран оамнан тыс, жеке-подарка алып, томаа тйы мр сре алмайды. Ен зндк дние танымына сйкес леуметтк кзарасы бар. Сондытан, мр былыстарын суреттегенде оан з арым-атынасын крсетпей ала алмайды. з шыармасында сулелеген мр шындыы туралы з кесмн айтып, з кмн шыарады. Абай да з лирикасыны керект жернде кейбр оамды атынастардан белг бере отырып, зн мрге кзарасын, таным-тапамын, идеялы бетн айындайды. Абай - з дурне атал сыншы болан адам. араы даладаы ат-абат арау рекеттер - засыздытар мен злымдытар аынды атты кйзелтед де, дл осы жеке баса тн жай- кйлер енд брде арнасынан асып, оамды сипат алан. Сонда, аынны бр адамды сынааны - сол сияты бтн бр ауымды отпрыскааны, тлн болыс пен лыа тйресе, сол кеселд туызып отыран патшакмшлгне тйреген болып шыады.

Болыс болдым мнекей, Бар малымды шыыдап... Кштлерм сз айтса, Бас изеймн шыбындап. лсзд сзн салыртсып, Шала амын ырындап. Сияз бар десе жрегм Орныпайды суылдап, Сыртылара сыр бермей, Кр клемн жымыдап... Осында сол т100ы ел билеушн ек жзд кескн-кейп, мнез-лы оырманны дл кз алдына келмей ме? Осы секлд саяси сипаттаы сатиралы ледернде Абай болыс-билерд адам шошыандай ылыын, лын ана суреттеп тынан жо, есте аларлы образын жасады. араылыа, надандыа жаны кйген Абай дйм жртты айткенде тзеуд жолын кздеп, бр тотаан тйн - ылым, нер болса, соны знше ебект тауып, халыты соан ндед: Тамаы тоты, Жмысы жоты, Аздырар адам баласын... Ебек ылса ернбей, Тояды арны тленбей... Абайды леуметтк таырыптаы ледер кп. Соны брне жел боп тартылып жатан незг мысль - алы бараны кзн ойып, клн ашу, араы ауымды ебекке, блме, нерге, адалды пен адамгершлкке бастау, азаматтыа трбиелеу; замандастарын еркениетт ортаны прогресшл мдениетне келу. Бра лы аын осы жолда олдау таппай, мынадай кншке келед: Моласындай басыны - Жалыз алдым - тап шыным!.. Бл ащы шындыта айрыша маына бар. Кз деген лене лесе нажималасып, таырып жаынан ласа штасып жататын араша, желтосан мен сол бр-ек ай деген ле, сз жо Абайды саяси лирикасыны е тйнд бртсы. уел ыса ана табиат суреттерн ернектеп, одан шаруа-жайа кшп, ле мнан туан оамды арым-атынасты суреттейд де, одан алан зн аынды серн, азаматты пкрн орытады.