Энциклопедиялар мен аламтордан Жер туралы ызыты деректер

Жерд салмаы 66 000 000 000 000 000 000 000 00 кг.

Кн жйесндег бзден баса барлы планеталарды атауы ежелг антика дурндег дайларды рметне ойылан.

Жер Кн жйесндег е  тыыз абат. Оны тыыздыы 5,515г/см3.

Жер шебер трзд емес. Ол сопаша келген.

Жер бетн 72 пайызын су алып жатыр.

Жер брнеше абаттардан трады: атмосфера, литосфера, гидросфера жне брн брктруш биосфера.

Жерд атмосферасы 78 % азоттан, 21% кислородтан жне 1% баса газдардан трады. Бл абаттар жерд трл радиактивт ауптен тарады. Жерд жоары абатын кнне 100 тонна тартатын трл метероиттер жанап тед.

Жерд литосферасы абаты нем озалыста болады. Соны озалыс сернен трл атыыс кезнде жерд тектоникалы плиталары ажырап, жел слкнс орын алады.

Жер бетндег е лкен мхит Тыны мхиты. Оны аумаы жер бетндег рлытан да лкен. 169 100 000 км. Тпт алан ш мхит осы мхитты клемне сиып кете алады.

Жер жайлы 25 ызыты млмет Негзнде, 1 тулкте 24 саат емес. Жер з осн айналу шн 23 саат, 56 минут жне 4 секунд ажет. Кн сайын аламшарда шамамен 200 мы адам дниеге келед. Тзды су барлы суды 97 пайызын райды. лемде тек 3% су ана шуге жарамды. Жерд бкл тарихында 106 млрда жуы адам мр срген. Планетамызды жасы 4,54 миллирад жылды райды. рбр секунд сайын лемде 2 адам лед. лемдег мхиттарды 95 пайызы зерттелмеген. Кн сайын 8,6 миллион найзаай соысы орын алады. Планетамыздаы е ра жер ра алаптар (Мак-Мердо). Бл шл далада ек миллион жыл бойы жабыр жауан жо. Жерд ядросыны температурасы, Кнн температурасымен те. Ол 5500 градус Цельсийд райды. Жер бетндег алтынны 99 пайызы оны ядросында орналасан. аламшардаы жанартауды 90 пайызы суды астында. Тыны мхитыны клем жалпы Жер аумаынан лкен. Эверест тауы планетаны е бик нктес, ал Мариан шымасы е тере нктес болып саналады. Ай Жерд жалыз серг. ытайдаы ауаны ластануы соншалыты, оны тпт арыштан да круге болады. Антарктидадаы мздар Атлант мхитындаы суды млшермен брдей. Жылына 100 миллион акула лтрлед. Е жоары температура 1922 жылы 57,8 С рады. Жыл сайын континенттер 2 сантиметрге жылжып отыр. 300 жылдан кейн барлы жануарларды 75% астамы жоалып кету ммкн. аламшарды барлы адамдарыны жартысынан кб, арды з кзмен крмеген. Адамдар тыныс алатын ауаны 80% ы азот жне тек 20% -ы ана  оттег. Бойы е жоары халы нидерланддытар, ал е кшкентайы жапондытар деген тжырым бар. Жерд Кнд айналатын жылдамдыы 107,826 км/са.