на казахском языке короткая биография Ал-Хорезми

Ал-Хорезми орта асырлы красным, математик, астролог, тарихшы, географ. Оны мр туралы деректер кп емес. Алгебра жне кнтзбе жайында трактаттары бар. Геометрия, тригонометриялы кестелер туралы апараттар алдыран. Арифметиканы дамуына кп лес осан.

АЛ-ХОРЗМИ (783-850). Толы аты-жн - бу Абдалла (немесе Абу Джафар) араб тлнде Мухаммад ибн Муса аль-Хорезми блдред - кесн Абдулла (немесе Джафар кес) Мхаммед, Хорезм жылы Мса лы, орта асырлардаы лы алымдар (математиг, астрономы, тарихшы, географ) бр. Ол туралы Биографиялы апарат дерлк ол тек ол соында 8 асырда дниеге келген екен белгл, аман жо. (Шамамен Хиуа аласында), жне ол 9-шы асырды екнш жартысында айтыс болды. мр бойы шартты. кейбр кздер яни, л-Majusi деп аталады Mage, бл оны ата-бабалары Орталы Азияда сол уаытта ке таралан волшебниками, зороастризм днн дни ызметкерлер, екенн жасалады.
л-Хорезми отаны - азрг збекстан сйкес Хорезм, Орталы Азия б аумаы, араалпастан жне Тркменстан блгн. баса да кптеген Орталы Азия алымдар сияты, ол Бадатта, араб халифатыны астанасы Даналы йнде жмыс стед. Даналы й, ол кптеген араб елдерн алымдары жмыс стед ылым академиясыны, срыптау болды, ежелг олжазбаларды бай ктапхана, жне астрономиялы обсерваторияны болды.
л-Хорезмид 9 ебект авторы боланы аныталды: 1. Ктап Indian arithmetic (немесе нд шотыны ктабы) туралы; Алгебра жне almukabala есептеулерне арналан ысаша ктап; Астрономиялы кестелер (zij); Жер бетндег ктабы; Астролаб салу туралы ктап; Астролабты кмегмен рекеттер туралы ктап; Ктап кн сааттары туралы; Еврейлер дурн жне оларды мерекелерн анытау туралы диссиденттер; Тарих ктабы.
мтндерд немесе л-Хорезми трнде, немесе оны араб шолушылар немесе латын тлне аударылан - бл ктап бзге тек 7 жетт.
Эссе л-Хорезми арифметикалы математика тарихында шешуш рл атарды, жне оны шынайы араб мтн жоалады, бра, мазмн жылы 12 латын аудармасы белгл., Тек олжазба Кембридж саталады. Бл жмыста алаш рет онды позиционды сандар жйес негзнде арифметикалы жйел экспозиция берлген. Аударма Dixit Algorizmi сзнен басталады (Алгоритмия). аты латын транскрипциясында л-Хорезми Algorizmi немесе Algorizmus ретнде айтылды, сондай-а арифметикалы туралы эссе Еуропадаы те танымал болды, авторды аты трмысты сз болды - ортаасырлы еуропалы математиктер онды позициялы саны жйесне негзделген, арифметика деп аталатын. Кейнрек, барлы есептеу жйес деп аталатын кейбр ереже бойынша, азр бл термин еркн бастапы деректермен басталатын жне толы осы бастапы деректер бойынша аныталады нтижелерн алуа баытталан есептеу процесн крсете рецепт жатады.
Алгебралы ктап л-Хорезми (Китаб muhtasab л-жбр жне у-л-мабала) ек блктен трады - теориялы (сызыты жне квадратты тедеулер шешмдерн теориясы, геометрия кейбр мселелер) жне практикалы (трмысты шешуде алгебралы дстерн олдану, коммерциялы жне ыты мселелер - мрагерлк блу, сиеттер дайындау, жылжымайтын блмшес, р трл операциялар, жер лшеу, каналдара рылысы). сз л-жбр (толытыру) баса тедеуд терс жаынан брнен мшес беруд блдред, жне ол осы зябмге дейн азрг заманы сз алгебра келд. л-мукабала (оппозиция) - тедеуд ек жаында те те шарттарды ысаруы. сызыты жне квадратты тедеулер шыыс математика оыту Мраа жылы Еуропадаы алгебра зрлеу шн негз болды.ылым тарихшылары аль-Хорезмид ылыми жне танымал рекеттерн жоары баалайды. Танымал тарихшы Дж Сартон оны оны е лы математикын жне барлы жадайды, барлы уаытты е лыларыны брн ескеретн болса, деп атады.