Сочинение на тему Елмзд мекендейт жануарлар на казахском и на российском

азастан Еуразия материгн орталыында орналасан, оны жер клем 2 млн. 715 мы шаршы шаырым. азастанны батысында Каспий тезнен, шыысында Алтай таулары дейн 2925 шаырым, солтстгнде Батыс Сбр жазытыыны отстг мен Орал тауларыны слемдернен, отстгнде Тянь-Шань бик таулы жоталары мен ызылм шлдерне дейн 1600 шаырыма созылып жатыр. Осыан байланысты азастанны табиат жадайдары да ртрл. Мнда жазыты жерлерд сан алуан трлер солтстгнде орманды далалардан басталып, отстктег шл-шлейттерге, мды, сазды, тасты, сортады шлдерге нажималасады. Таулы-тасты жерлер аласа таулы жоталардан басталып, Алтайды тайгалы ормандары мен Тянь-Шанны арлы шыдарына ласады; сулары - Каспий, Арал тез, Балаш, Зайсан, Маракл клдернен жне Жайы, Сырдария, Шу, ле, аратал,Ертс, Есл, Тобыл сияты тасынды зендер мен жылалардан трады. азастан жернде алуан трл жануарлар мен смдктер лем кездесед. Мнда бомырталы жануарларды 835 тр бар. Соны шнде сторектлерд 178 тр: сты - 500-жуы, бауырымен жоралаушыларды - 49, осмекендлерд - 12, балыты - 104, дгелекауыздылар немесе банкетытрздлерд 3 тр тршлк етед. Атап айтанда кез-келген адама таныс аю, асыр, тлк, оян, крп, йректер, тырна, аз, ау, бркт, улы ср жылан, баа, алаба, шортан жне таы басалар кездесед.


Блар бр-брмен сырты тр, пшн жне т.б. ерекшелктерне арай трге, туыса топтасып, лкен бр брлесткт райды. азастанда ср жыланны - 2, тырнаны - 3, Ауды - 3, брктт - 5, азды - 7, ал йрект тпт 26 тр бар. Омыртасыз жануарларды ртрлер те кп, олара - жндктер, рмекшлер, кенелер, балылдаденеллер, рттар жне баса арапайымдылар жатады.

Бларды кб л зерттелмеген, сондытан зоологтар жыл сайын оларды жаа трлерн зерттеп, сипаттап жазуда. азастан алымдарыны зерттеулер бойынша, бзд республикамызды жернде омыртасыз жануарларды 50 мыа жуы тр тршлк етед, бларды шнде дене млшерн кшлгне арамай, адам мр шн маызы зор трлер де бар. Бреулер адама тама ретнде (шаянтрздлер, былылдаденеллер); екншлер - ксптк маызы бар адара жем ретнде (стар мен пирытар); шншлер - адамдар мен жануарлар ауруын тасушылар (арапайымдылар, биттер, бргелер, масалар, кенелер, рттар) болып табылады. Кптеген омыртасыздар ауылшаруашылыыны зиянкестер, кейбреулер - (арарт, сарышаян, бй) улы, таы баса трлер адам шн нмдермен пайдалы: бал аралары - бал, балауыз, прополис; жбек рты - жбек; кейбр балылдаденеллер - маржан жне т.б. беред.

азастан аумаыны кп жерн жазы жерлер алып жатандытан, оны жануарлар дниесн сипаттамасын далалы айматан бастаймыз. Жазы жерлер ел аумаыны трттен бр блгн алып жатыр. аза мдениетн бесг, отдала табиаты аза мрн дет-рпын тудыран, ол халы ндернде, аыз, ертеглернде айтылан.