монолог на казахском языке про воду

СУ ТРШЛК КЗ.

Сусыз тршлк жо, ол бкл тр жан иесн бойында бар. Тамасыз брнеше кн мр сруге болады, ал сусыз сонша уаыт мр сру ммкн емес.
Адамны, сондай-а кптеген жан-жануарлар денесн 2/3-, ал кейбр смдктерд 4/5- судан трады.
Жер бетн тек 1/3-н рлы, ал 2/3-н су алып жатыр. Мхиттар мен тездерд, зен-клдерд былай ойанда, жер астында да, топырата да су бар. Мздытар мен айсбергтер де атып алан су болып табылады. Су атмосферада да аз емес, онда ол блт, тман, бу жне жабыр мен ар трнде болады.
Бреулер ап-атты мз да, газдай жеп-жел бу да су боланы ма деп та алады . Бл суды негзг асиет. Ол сйы, атты жне газ трзд ш трл кйде кезгед.
Суды кптеген заттарды оай ертетн жне бр маызды асиет бар. рине, бз антты шайда, ас тзыны сорпада алай еритнн крп жрмз. Сонымен атар су жердег алуан трл тздар мен баса да кптеген атты денелерд, газдарды ерте алады.
Табиатта оспасы жо, тап-таза су дегенд таппаймыз. Таза суды тек лабораториялардан ана алуа болады. Ондай суды ешбр дм жо, онда тр организмге ажетт тздар да болмайды. Тез суыны рамында те кп млшерде ерген тздар бар, оны шуге жарамайтыны сондытан.
Жер шарындаы суды жалпы млшер згермейд. Тездер мен мхиттарды, зендер мен клдерд бетнен су буа айналып, одан блт тзлед. Ол жабыр немесе ар, брша болып жерге жауады, яни айтадан суа айналады.
Алайда шуге жарамды таза су Жер бетнде баран сайын азайып бара жатыр. Адамдар суды нерксп ажетне кп пайдаланып, оны ндрс алдыымен ластауда. Ал бз су нды байлыымыз екенн мытпауымыз керек.