8 наурыз туралы аналарга тамак азирлей соан мтин керек ертенге

ЛЫСТЫ ЛЫ КН НАУРЫЗ

азастанда ресми трде Наурыз 1988 жылдан бертойланып келед. Бл мерекен Шыыс елдер збекстан, ырызстан, Ауанстан, Тжкстан, Пкстан ерте кезден ткзед. Бл мереке табиат пен адамны ндестгн крсетед. Наурыз кн мен тнн теелген кн. Кктемг кн тоысы наурыз айыны 21-нен 22-не ауысан тн болды. Осы уаыттан бастап кн зарып, тн ысарады.

Наурыз - жыл басы. Парсы тлнде "нау" - "жаа", "руз" - "кн" деген ымдарды блдред. Халы наурыз мерекесне алдын - ала дайындалады. Дстр бойынша йге ос шыра жаылады, ыдыстар ернеуне дейн айранмен, стпен немесе бла суымен толтырылады. Бл - тошылыты белгс. Табиатпен байланыс кн Анаа деген тазымнан крнед. Бл кн блатар тазартылып, ааштар отырызылан. "Бла крсе, кзн аш!", "Бр тал ексе, он тал ек!", деген сз осыдан шыан болу керек. Наурыз - досты, ебек, бейбтшлк мерекес. лысты лы кн адамдар бр-брне деген реншн мытып зне де, згеге де жасылы тлеген. Дастаранны басты асы наурызкже болан. Наурызкже жет трл таамнан жасалан. "Наурыз кжен тойып шу керек, сонда жыл бойы тошылы болады!" деген сенм бар. Дастаран басында жастар лкендерд батасын алан. Бата - лкендерд знен жасы кшлерге беретн ыыласты тлег. Асаалдар: "лыс о болсын! А дескать болсын, айда барса жол болсын!" - деп бата беред.

Дстр бойынша Наурыз айтыс ткзлед. Бл жасылы пен жамандыты, суы пен жылыны, жаз бен ысты айтысы.

Мереке ызан кезде жастар алтыбаан жанында лтты ойындар ойнайды. "Ккпар", "Бйге", "ыз уу", "Жамбы ату" ойындары аса бр уанышпен тетн. Клд ткен Наурыз кн р адамны еснде кпке дейн саталатын. Бзд 79 гимназияда Наурыз мерекесн арсы алу дстрге айналан. Мерекеге арналан абыра газеттернде "наурыз" тарихы жазылып, ле-жырлардан знд берлед. Сахнада наурыз мерекесне арналып крнстер ойылады. Гимназияда "лысты лы кнне" арналан мереке ерекше уанышты тед. Жректер жылыуын таратан кктемн баыт сыйы Наурыз кп лтты елмзд брлесе тойлайтын - Досты мерекес.

 22 наурыз - лысты лы кнi. Бл кнi кн мен тнтееледi. Табиат та, Жер-Ана да, жан-жануар да тлейдi, жаарады. Адамзатты бойында ан жгiрiп, тал-теректер бршiк жарады. азаты сайын даласын ызыр бабушка кезiп, адам баласына т-береке, ба-дулет сыйлайды. Самаранны кк тасы ерiп, асиеттi ара жер, ара топыра бусанады. лы даланы тсiнде ызалдатар лпыра сiп, бел-белестерге ызылды-жасылды кiлем тселедi. лан-б азастанны халы жетi трлi дмнен наурыз кже жасап, лтты салт-дстр, дет-рыптарды сатап, ай бойы лысты лы кнiн тойлайды. Бкiл Шыыс халына орта бл мейрамда араздасандар татуласып, дйiм халы, мым ел ауызбiршiлiкте болады.

Ынтымаы жарасан кп лтты елiмiздi осы бiрлiгiн дай заынан сйiндiргей! рбiр шаыраа ыдыр дарып, ба онсын! Мсылман ауымына Исламны 7 байлыын тiлеймiз. лысты лы кнi тты болсын, аайын!

лысты лы мерекесiн тойлауа халымыз биыл 13-рет дайындалып жатыр. лт жо. йысан Хвала ана бар деген Кеестiк дуiрдi солаай саясаты 1926 жылдан 70 жылдай лт мерекесiн тере зындан тбiнде баулап 100анын бiлемiз. Одан кейiнгi ашаршылы жылдары, лы Отан соысы, лт зиялылары мен лт ндылытарына арсы дркiн-дркiн шабуылдар халымызды салт-дстрлерi мен дет-рпыны кiсiн исайтуа тырысып баты. Тiптi, ашаршылы жаадан алан тста жарапазан - жас балаларды нан срап жеу тсiлiне айналаны шынды. Елiмiздi солтстiк блiгiнде крiсу рпы санадан шкен. Ал 31 желтосан тнi Жаа жылды табалдырытан аттатан кейбiреу тл мейрамды мойындамайды да. Мны брiн бгiнгi жасты кемшiлiгi деу жн бола оймас. Раута жасындаысын мытпайды. Кнекз ариялар - салт-дстр сабатастыыны соы буыны. Ал 70 жыл идеология рбаны болан мерекенi кптеген ырым-жоралылары кейiнгiлерге таныс емес.
Наурыз - кей бiлгiштердi жаалы ашып, онысымен жртты адастырып жргенiндей, дiни мереке емес. Бл базы заманнан алыптасан бкiлхалыты Жаа жыл. Оны Иран, Ауанстан, ндiстан, Кавказ жне Орта Азия халытары тл мерекесi ретiнде тойлайды. Алайда, р елдi салты баса, итi ара аса демекшi, дстр згешелiгi де орын алан.
Халымыз жаа жыла ертеден дайындалатын. ысы соымны бден срленген адiрлi мшелерiн осы кнi азана саламын деп сатаан.
Жас келiндер, бойжеткендер болса, кесте, орамал тiгiп, бозбалалар жаы ааштан трмыс бйымдарын жасап, темiрден сндiк бйымдарын соан. Мны брi - кн мен тн теесетiн шата кдеге асатын йыашар, селт еткiзер жоралыларыны сый-тартулары. Кктемгi лiара тiсiмен, ата-бабамыз й айналасын тазартып, алы ар тiгiсi сгiлген жайылыма мал шыаран. Жаа жыл мнтаздай таза йге кiрсе, ол й ауру-сыраудан, пле-жаладан аман болады деген сенiм бойынша, й-iшiн де аып-сiлкiп, отпен аластайды.