информация на казахском языке на два листа на тему искусство музыкибезотлагательно!!!

 аза халыны рухани мдениетн  етене саласы музыка нер  болды. 

 Жеке н салу мен аспапты  жеке тарту ке тараан.Шыармаларды  негзг трлер н мен кй болан.

 Жиырмадан аса р трл  музыкалы аспаптар болан, оларды  кейбреулер шертер, жетген, саз сырнай, шаобыз, даыра, асатая жне басалары музыка нерн ксби талаптарына сай келмей, бртндеп ри берген. Ал дыбысты сапаларын жетлдруге келетн басалары музыкалы аспаптар тобын рады. Олар: домбыра, обыз немесе ылобыз, сыбызы, дауылпаз.

 н мен кй халы мрн  барлы салаларымен етене аралас  болды. Той-думан н-кймен басталды, асаалдар кеестерн алдында,  жайлауа кшу мен 

 ыстауа айтып оралу да  н-кймен атап тлп отыран.  йелдер й тгп, мал

 сауып, жн сабаан, жп  ирп, клем тоыан, киз  басан кездернде ле айтып, 

 балаларын тербете отырып, беск  жырын жырлаан. айыа шыраан  отбасын 

 жбататын кл айту, уаныш  хабара сйнп сйнш срап,  ттытау дстр 

 де лемен айтылан.

 Музыкалы туындылар мазмны  мен рылымы жаынан р алуан  болан.

 Трмысты жол-жора (той-томала,  жерлеу) кезнде орындалатын ндер,  сондай-

 а балалар ндер, беск  жыры ысалылыымен, серллгмен  ерекшеленед.

 Бларды жртты бр айтатын болан. Ал лирикалы, леуметтк таырыптара,

 тарихи, эпикалы жне аызды  сюжеттерге шыарылан ндер  мен кйлерд 

 уендер ыраты айырмалы,  формалары крдел болып келген.Оларды  танымал 

 дарындар айтатын болан. Орындайтын  шыармаларыны таырыптарына арай

 аын, жырау, нш,   кйш, ертекш деп атаан.

 Ксби музыкалы нерпаздарды  дарындылыы кпшлк алдындаы  арнайы айтыстарда крнген. Мндай  музыкалы-поэзиялы жарыстар тойларда, жайлауа кшуге байланысты, ыз  затан кезде жне баса да отбасылы уаныштара орай тп отыран. Аса крнект аындарды есмне сал, сер деген рметт ататар осылып айтылан.

 ХVIII асырда ншлерд, аспаптарда  ойнаушыларды, аындарды 

 шыармашылы-орындаушылы шеберлг барынша дамыды. Осы асырдаы

 тарихи оиалар азаты  музыкалы нер туындыларынан  да орын алды. Жоар 

 шапыншылыы кезнде мрге  келген аза кйшлерн шыармаларыны 

 арасында аса белгллер  аратауды шертпес, алма  би, Беласар, 

 Абылайды ара жоасы, Кеес т.б. кйлер.

 Сол заманны белгл кйшлерн  бр  Керейд Аба тайпасынан  шыан,

 тедес жо нер иес  Байжгт кйш. 1723 жылы 18 жасында  ол Атабан атты 

 кй шыаран. Одан кейнг  оны ке тараан шыармасы айы сауан. Ол да

 атабан шбырынды оиасымен  зектес, м, зармен басталып, жеске деген 

 жгер мен ажымас креске  шаыран, сенмге толы кй. Байжгтт  халы мр 

 мен трмысы таырыбына шыаран  кйлер кп болан (300-ге жуы), оларды 

 шнде аа шыан кезде  болан р алуан жайлар туралы 10 блмд Ашыны 

 зары кйн орны блек. 

 ХVIII асыр мен ХIХ асырды  алашы жартысында бкл аза  халына аты 

 шыан домбырашыларды арасынан  республиканы батыс рндег 

 кйшлерд шнен ара лы Боданы атауа болады. Ол домбырашы болумен

 брге ел тадырын, халы  амын з кйлерне зек етп, леумттк маызы,

 кркемдк асиет кшт  кйлерд кп шыаран. Соларды  шнде А желе,

 Боз тбе, ара жаяу  деп аталатын кйлерн жн блек.

 Сол заманны белгл кйш-композиторлары  рманазы, Дулеткерей, Абыл, Сарымалай,  обызшы Ыылас, азанап, Диналарды  арасында Махамбет батыр да  болды. 

 Махамбетт Ажеле, Жайы  асу, Жоры, айран Нарын, Тарлан,

 Нарын сияты оннан астам кйлер саталан. Бл шыармалары оны атардаы

 кп кйшн бр емес, аса  дарынды тла екендгн длелдейд.

 аза кйшлерн арасында  халымызды рухани бтм-болмысына  айталанбас асиет, нр берген, оны ажарын ашып келе жатан тла рманазы Саырбай лы (1818-1889). Ол Батыс азастан облысыны Жааала ауданында туан.

 рманазыны анасы аса  дарынды нш, нерпаз адам болан. Жасынан нер дарыан рманазы  кйшлкпен ерте айналысан. Ол  халы арасына ке тараан елуден аса кй шыаран. рманазы кйлерн бр мр жайындаы

 философиялы толау, бр нзк  махаббат лирикасы болса, енд  брнде халы 

 мерекелерн шат-шадыман крнстер  бейнеленед. Соларды шнен  Адай,

 Алатау, Байжма, Балбырауын, Жгер, Кшкентай Кбк шашан,

 Ксен ашан,айран шешем  кйлерн ерекше атауа болады.

 аза нерне зндк олтабасымен  з алдыран, жана жаымды,  жаймаоыр 

 кйлерд дстрн нажималастыран  Тттмбет азанап лы (1815-1860) заманыны

 белгл, беделд, лауазымды  адамы болды. Оны шертпе кйлер  шыарып, 

 орындаушы ретнде даы  жайылды. Кйлерн кпшлгне  серл, аса 

 лирикалы сарын тн. Ол  елуден аса халыа кенен  тараан кйлерн алдырды.

 Бларды арасында Азына, Бес тре, Балан тау, Былылда, ос басар,

 Боз торай, т.б. кйлер  кейннен камералы, симфониялы  туындылара