Балуан шолак нужно спс заблаговременно

Нрмаанбет Баймырзалы, Балуан Шола (1864-1919) азаты халы композиторы, ат ойыныны трл тслн мегерген нерпазы, кш нерн крсеткен спортшысы, жауырыны жерге тимеген балуаны.

Оны есмн де халы осы соы нерне сйснгендктен еркелетп, жас кннде саусаын стп алуына байланысты Балуан Шола деп атаан, йтпесе зн азан шаырылып ойылан шын аты Нрмаанбет. Шыан тег лы жзд Дулат тайпасыны Смбет руынан. Бра аталары ерте кезде Араа оныс аударандытан, оны бар мр Ккшетау рнде, атыай, арауыл руларыны арасында скен.

кес Баймырза ааш шебер болан. кесне араанда, шешес алампыр арулы кс болан дейд. Алып анадан деген ой, Балуан Шола та осы анасына тартып, тедессз алып кшт иес болан.

14 жасынан бастап креске тсп, ат ында ойнаан спортшы болан, шауып келе жатан ат стнде р трл крдел жаттыуларды шебер орындаан. Мысалы: жйткп келе жатан ат стнде трегелп, не басымен труы, атты бауырынан ту, бр аяын зегге ыстырып, шалалап жатып шабуы бойындаы жойын кшт, ептлкт шебер игере алатындыын, азаты далалы цирк нерн ргетасын алаандыын айатайды. Ккшетау аласындаы лкен жиындарда 51 пт (830кг-дай) крд тасын ктерп, дйм жртты та алдыран. 1899 ж. Орыс палуаны Иван Кореньмен кресп, оны абырасын сындыранда Балуан Шола 35-те ед.

Мны стне Балуан Шола н-кйге жасынан мар болады. Бертн келе, жгт шаында Балуан Шола осы ек нерд атар дамытады. ке-шешес айтыс болан со, аникей деген ыза йленген Балуан Шола ел аралап, салды рады жне нажималыз-жарым жрмей, маына нш-кйш, палуан, нерл жастарды жинайды. Топ рып, ансамбль болып сауы ру Балуан Шолаты дстрне айналан.

з стаз ттан Бржан сал, Аан сер ндерн тамаша орындаушысы р насихатшысы болады. Оларды нш-композиторлы дстрн берк станып, кейн з де н шыарады. Бл трыдан аланда, Балуан Шола азаты ншлк нерн рстетуге лкен лес осан композитор. Ккшетау, араралы, араткел, Сарысу бойындаы елдерд тгел аралаан. Балуан Шола Баян-ауыл, Семейде болады, Араны ндерн Жетсуа жеткзед. Осы сапарында Кенен зрбаев Балуан Шолаты кптеген ндерн йренп, халыа таратады.

Балуан Шолаты Ащылы-айыры, Балуан Шола, Желдрме, Дклдек, Ккшетау, осала, ос барабан, ос перне, лан кснес, Кенже оыр, сияты ндер бар. Оны халы арасына кенен тараан ндер алия мен Сентябрь. алия нзк сезм дниесн, млдр махаббатты шеберлкпен сыршыл уенде жырлаан ашыты лирикасы болса, Балуан Шолаты ндерн шебер орындаушылар Ж.Елебеков, М.Кшкмбаев, М.Тырбаев, Ж.Крменов, .Байбосынов, т.б. болды.

Белгл музыка зерттеушс А.В.Затаевич ел арасынан Балуан Шолаты брнеше ндерн жазып алып, оны аза халыны 1000 н жне азаты 500 н мен кй жинатарына енгзед.

Сан нермен халын риза етп, Сарыарасын сазды уенмен тербеткен, заманыны айтулы сал-серсн бр болан Балуан Шола Баймырзалы 1916 жылы зн скен р зектсайда айтыс болады.