Белорусская литература.Энеда навыварат критика. Заблаговременно спасибо.

Паэма Энеда навыварат носць ясна выра-жаны парадыйны характар. Яна лёгкай жар-талвай форме пераказвае сусветна вядомы ан-тычны мф аб тым, як адзн з героя Траянскай вайны Эней сын багн кахання Венеры са свам паплечнкам вяртаецца на радзму. Атар адкрыта насмхаецца з высокага стылю класч-ных трагедый, х адарванасцю ад жыцця, уваг тольк да высокага трагчнага. Займальны сю-жэт, вьфазная трапная мова, цкавыя прыкметы вясковага побыту, запамнальнасць пераказу пад-зей зрабл паэму творам шырока вядомым задо-га да друкавання.

Мяркуюць, што паэма была напсана не ра-ней за канец Айчыннай вайны 1812 года. Аб гэтым сведчыць такое гстарычнае паранан-не: пасланых всевышним Эолам загубць Энея са спа-дарожнкам вятро праганяе бог мора Нептун, ад якога вятры цякаюць, як ад Кутуза Бана-парт . мёны галоных мфчных героя у па-эме захаваны, дзеянне адбываецца, як у паэме старажытнарымскага паэта Вергля Энеда . Але захавалася тольк знешняя форма сусвет-на вядомага сюжэта, змест жа кладзены зусм ншы. Сапрадныя геро паэмы зусм не ан-тычныя баг, цары, а сучасныя атару беларус-кя паны прыгонныя сяляне.

Так, багня прыгажосц Венера апранаецца, як звычайная сялянская дзячына, якая вяр-таецца з крмашу:

Андрак з насокай апранула, 3 падплётам уздзела кавярзн, Анучы рабыя абула, Як быццам войта селязн..

Дыдона царыца Карфагена, куды нарэш-це прыплыл траянцы, запрасла х у госц. I хоць Эней трымаецца з ёй, як роны, астатня прынжана просяць яе запсаць у крэпасць : хочуць стаць яе прыгонным сялянам, абяца-юць працаваць на паншчыне, хваляцца, якм рамёствам яны валодаюць. Прычым, у адроз-ненне ад галоных героя, спадарожнк Энея носяць тыповыя беларускя мёны:

Плп нам лепць гарлачы, Пракоп жа ступы, такачы, А Сака зелле сяка знае.. .

Але Дыдона адмаляе сялянам, якя хацел памяняць свайго пана на ншага, больш спагадл-вага, бо дзейнчае каз аб аседласц, як заба-раняе панам прымаць чужых беглых прыгон-ных сялян: Я й так дзесяцкага прыбла, Што ён распрашчыны не знае Ды без пашпарто усх пускае.

Атар асуджае змацненне прыгоннага цску на Беларус, спачувае пагаршэнню 100-новшча сялян, х спробам палепшыць стано-вшча. Разам з апсаннем вясковага побыту атар адначасова схваляе працавтасць таленавтасць працогола беларускага народа.

Паэма Энеда навыварат раскрыла мастац-кя магчымасц звычайнай размонай беларус-кай мовы. Прада, у творы тольк размона-бытавая мова. Але нават з дапамогай пераважна гэтай частк лекск атару далося не тольк высмеяць аджышыя прыёмы стыль клас-цызму, а адлюстраваць гстарычныя асабл-васц жыцця беларускага народа.