биология 9 сынып 1 зертханалы жмыс

1 Зертханалы жмыс.

Таырыбы: Тр лпалардаы ферменттерд каталитикалы белсендлг

Масаты: Нруыздарды ферменттк белсендлгне кз жеткзу. Бл жмысты ек нсада ткзуге болады. 1-нса Слекей ферменттерн крахмала сер - 8 сыныптаы жмысты баса нсасы. 2- нса. Пероксидаза ферментн сутек асын оксидне сер.

1-нсаа арналан зертханалы жмысты рал-жабдытары.

Жмысты дербес орындауа арналан рал-жабдытар: крахмалданан мата 0,5 %-ды йод ертндс, мата анжы немесе ылалам, слекей. Жмысты крнек ткзуге арналан рал-жабдытар: сынауытар, крахмал, термостат, ккрт ышылы, слекей, 0,5 %-ды йод ертндс.

Жмысыты барысы. Дербес ткз- оушыларды райсысы тжрибе ояды. Слекейге шыланан мата анжы немесе ылаламмен крахмалданан матаа нкте салады. Слекей фермент крахмалды ыдырату шн шамамен 37оС температура ажет. Бл шн термостатты пайдаланады немесе матаны ек алаанны арасына салып, ысады. Мндай жадайда крахмалды ыдырау реакциясы баяу жред немесе жалпы жрмей алады, йткен тер бетндег температура 37оС-дентмен болады. 3-5 минуттан со рахмала йодты сына жасайды. Егер слекейге шыланан жерде кк тс болмаса, слекей ферментн сернен крахмал ыдырады деуге болады.

Крнек крсетп, ккрт ышылы йылан аздаан млшерде су осылан крахмалды сынауыты жартысына дейн салады, екнш жартысына брнеше адамны слекеймен брге крахмал толдырылады. Барлы сынауытарды температура 37 оС термостата орналастырады. 3 минуттан со сынауытардаы заттардан аздап алып, йода отпрыска жасайды. Йодты отпрыската кк тске боялан сынауытарда брыныдай крахмал болады. Йодты отпрыската нтижесз болан сынауытарда крахмалды ыдырауы жред. Егер минут сайын йодты отпрыска ткзуд жаластыра берсе, кмн слекей кбрек белсендлкпен рште алатыны айындалады. Азаны дербес ерекшелктерне туелд нруздарды ферменттерд р трл белсендлгн ескере отырып, слекей орташа 3-тен 7 минута дейнг араашытыта сер ететнн блемз. Ккрт ышылы бар сынауытарда да реакция жред, алайда тек ана 12-16 минут уаыт ажет.

2-нсаа арналан зертханалы жмысты рал-жабдытары.

Шик, жаа ана туралан жне пскен картоп тйр, сутек асын оксид ертндс, ек сынау.

Жмыс барысы. 1 сынауыа шик картоп тйрн, 2 сынауыа пскен картоп тйрн салып, ек сынауыа сутек асын оксидн ындар. Не байадындар? Ек сынауыты бреунде ана нелктен згерс болды?