Кмектесндерш те керек тнемм 20 балл берем

мбатарЖаылтпашзлМаала енгзздеуПкр алдыр

Негзг бетМазмны - Ертеглер - Ойын парк - Оиалар - Энциклопедия - ызыты млметтер - Денсаулы - Тарихтан Таылым - Жануарлар лем - Маалалар - Мультфильмдер - ледер - олнерЖурнал - Журнальчика жазылу - Журнальчика сурет жктеу - Журналды онлайн кру - Галерея - БайланысЖарнама

Негзг бетТарихтан таылымОрхон-Енисей жазбалары


Принтерге шыару

Орхон-Енисей жазбалары

Орхон-Енисей жазбалары  Трк халытарыны кне дурдег за асырлы мдениетмен тарихы трысынан баа жетпес нды дние. VII-VIII асырларда жазылан, Орхон жне Енисей зен бойларында табылан. Енисей жазбаларыны жалпы саны 85 айналасында. Оларды шнде кш-грм жазбалармен атар р мтндер кездесед. Енисей ескерткштер клем жаынан негзнен шаын болып келед. Е лкен 10-15 жолдан, е кшс 1-2 жолдан ана трады. Трк жазбаларыны шндег е маыздысы Орхон жазба мралары. Орхон зенн бойынан табылан бл ескерткштерд шнде таса ашалып жазылан 3 тарихи  мра ерекше аталады. Оны брншс - 732 жылы лген хан нс Клтегнге, екншс 735 жылы лген Блге аана, ал шншс Тоныккке арналан ескерткштер. Орхон жазбаларында Трк аанаты дурндег елд блм, дние танымы, трк халытарыны тарихы мен тадыры, арым-атынастары, жестер мен кнштер, отаншылды, ерлк, брлк, намыс туралы тснг, наным-сенм туелсздк асары, осы жолдаы атаран ызметтер жазылан. Жырларыны негзне трк руларын брктру, ныайту, сырты жаулардан орау идеясы алынан. Орхон жазуыны мдени мраларыны бр Клтегн ескерткш. Биктг -3,5 метр, тменг ен -1,32 метр, жоары жаыны ен 1,22 метр. Биктеген сайын жшкере беред, жоары блг рнектелген. Тасты трт жаы брдей жазылан. Батыса араан бетнде ытай жазуы, алан абырасы брдей кне трк жазумен толан. Жырлары трк лтыны тарихымен Клтегнн батырлыын бейнелейд. Клтегн ескерткш Трк халытарыны баа жетпес мдени байлыы. Ескерткшт моделн 2001 жылы 18 мамырда Астанадаы Л. Н. Гумилев атындаы Еуразия Мемлекеттiк Университетiнiн бас имаратына орналастыруы аза халыны ары аталары Кне Трктерд тл жазбаларыны аншалыты нды мра екендгн длелдей тсед.