15. Баяндауышы траты тркеспен келген нажимала сйлемд табыыз.A) Жалындаан жастар.B) Абай

15. Баяндауышы траты тркеспен келген нажимала сйлемд табыыз.

A) Жалындаан жастар.

B) Абай асыыс жрп кетт.

C) Дркембай кзге лмед.

D) Жастар кешке н салды.

E) Кктемг н.









Нсау: Мтнд мият оып, мтнге берлген тапсырмалара дрыс жауап берз.

араралы туралы



I. араралыны тарихы азаты ауыз дебиетмен тыыз байланысты. Оны араралы аталуын "озы Крпеш Баян слу" жырымен байланыстырады. Жана аын жырлаандай: "ыз берген арарасы тсп алып, Тау атын араралы оя сапты", - деген аыз бар. Табиат мражайы араралыны Тасбла шаталындаы дем крнст жерге орналасан. Ек абаттан тратын ааш йде р трл емдк шптер фаунасы жинаталан крме залы, трл сыйлытар ойылан зал жне демалыс блмес бар. 80 гектарлы оршалан алаа: бы, пони, одас, кербы, бизон жне таы баса жабайы адарды трлер жберлген.

II. Орманшы й Комиссаровканы таулы ойнауында орналасан. Бл й 1913 жылы салынан. Мнда е алаш орманшы Л.Садовничий деген адам ебек еткен. Ол тыш араралы топыраында Сбр шыршасы мен балараай ааштарын срген. ргес ктерлгенне тосан жыла таяу уаыт болан орманшы йн сырты крк архитектуралы тартымдылыымен кз тартады. Бренелерден иып салынан ек абатты имаратты терезес, крнздер рнектермен шекейленген. Бл ааш йд сулетт етп салан, оны ою-рнекпен кркемдеген И.Я.Сметанкин деген шебер.

III. лкен кл араралыа жаын орналасан жне халыты жи барып демалатын орны. Ол араралыдан 2,5 шаырым, ал Турбазадан 1,5 шаырым ашытыты алып жатыр. Клд аумаы 2,5 шаршы шаырым, тередг шамамен 4,6 метр, суы тщы сарыш-жасыл тстес болып келед. зенн жаалауына арай тб атты, кей жер мды, ал орта тсында тб лайлы-орысты болса, шыыс жа жаалауы алы амысты болып келед. Суа тсп, дем алу шн зенн солтстк жне батыс жаалауын тадаан дрыс.

IV. лкен Шатыр араралы аласыны солтстгне жобамен бр шаырымдай жерде аланы орап жататын жыылда лкен жаппа-тас бар. Осыны "лкен Палатка" немесе "лкен Шатыр" дейд. Бл 8-10 метрлк тередктен тратын з жартас, ен 15-20 метр, биктг 8 метрге жетед. Жаппа тасты астында р-р ойтастар бар. Осы гр "лкен шатыра" араралыны орталыынан баран дрыс, р жаын, р аупсз. аланы сыртында брден жартастар мен здар жне ормандар жруге иынды тудырады. Бл грде "лкен шатырда" жабырлы кндер немесе кнн ыстыында 50-ге дейнг экскурсанттарды паналауына болады. Осы жерден араанда аланы крнс, оны кшелерне дейн жасы крнед. Ал, орманды таулар фонында айнадай жарырап, лкен клд ерекше сер алдырары сзсз.

"лкен Шатырды" е кл аударарлы бр крнс ондаы алдырылан жазулар. Оларды кпшлг тпт ХХ асырды алашы жылдарында-а жазылан трзд. "лкен Шатырды" араралы тауларыны "й ктабы" деп тегн айтпаан.



16. Мтнн екнш азатжолына тн таырып

A) отансыз адам ормансыз блбл

B) з сн шебер

C) азаты ою-рнектер

D) табиатты аялау

E) жданы аты жз а

17. Тау атыны араралы аталу себеб

A) Жана аын жырлаандытан

B) лкен клд бойында орналасандытан

C) тс ап-ара боландытан

D) жырмен байланысты боландытан

E) ыз берген арара тсп аландытан